Varësia nga amfetaminat përfaqëson një problem të madh të shoqërisë moderne.
Amfetaminat janë psikostimulantë të fituar nëpërmjet sintetikës, në formën e pluhurit të bardhë kristalor. Në treg, ato zakonisht shfaqen në kapsula dhe tableta pa erë dhe me shije të hidhur, në forma, madhësi dhe ngjyra të ndryshme.
Kur janë krijuar amfetaminat?
Megjithëse varësia nga amfetaminat është një fenomen më i ri, këto substanca janë të njohura prej më shumë se një shekulli. Si derivat i feniletilaminës, ato u zbuluan në vitin 1887. Mendohet se sintezën e parë e bëri kimisti rumun Lazăr Edeleanu në vitin 1887.
Në fillim, ato u përdorën për trajtimin e të ftohtit, temperaturës së lartë dhe hundës së bllokuar, për t’u përdorur më pas për qëllime më të gjera. Narkolepsia, obeziteti, presioni i ulët i gjakut, dhimbja kronike dhe madje edhe hiperaktiviteti te fëmijët janë trajtuar me amfetamina.
Duke pasur parasysh se shërbenin për mbajtjen e koncentrimit gjatë Luftës së Dytë Botërore, ushtarët britanikë, gjermanë dhe japonezë i përdornin ato rregullisht. As liderët si Hitleri dhe Churchilli nuk i rezistuan.
Amfetaminat treguan efektin e tyre të vërtetë vetëm në vitet ’70. Megjithëse ato janë klasifikuar si substanca të varësisë, përdorimi i tyre nuk ka rënë me kalimin e kohës. Fajtor kryesor për këtë është zhvillimi i madh i tregut ilegal.
“Speed”, “Fast”, “Up”, “Uppers”, “Louee”, “Whiz”, siç quhen në zhargon këta psiko-stimulues, i janë provuar rreth 34 milion njerëz në mbarë botën, që është shumë më shumë se numri i atyre që përballen me varësinë nga kokaina dhe heroina.
Si veprojnë amfetaminat?
Veprimi i amfetaminës është i orientuar drejt sistemit nervor qendror, zemrës dhe enëve të gjakut, duke e bërë personin pas konsumit të ndjehet mirë, euforik dhe më energjik. Me ardhjen e energjisë, çdo përpjekje mendore dhe fizike duket ndjeshëm më e lehtë. Megjithatë, kjo nuk do të thotë se këto detyra përfundohen me sukses dhe saktësi, pasi personat nën ndikimin e amfetaminës kanë një perceptim të deformuar për aftësitë e tyre.
Duke pasur parasysh se ndikon në ndjenjën e urisë, oreksi ulet, dhe vërehet hiperaktivitet seksual. Këto simptoma mund të zgjasin nga 8 deri në 12 orë, në varësi të sasisë dhe llojit të amfetaminës së konsumuar.
Me kalimin e kohës, me rritjen e dozës, efektet forcohen, duke e bërë personin të humbur dhe duke i zhvilluar një ndjenjë të rreme superioriteti. Nuk është e pazakontë që të tregojë gjithashtu një sjellje agresive. Më pas, vjen faza e qetësisë së përgjithshme dhe nevojës për gjumë.
Pas zgjimit, shfaqet një dëshirë e shtuar për ushqim, por gjithashtu edhe për një dozë të re amfetamine.
Vendoseni jetën tuaj në rrugën e duhur
Varësia nga amfetaminat dëmton shëndetin e përgjithshëm
Megjithëse amfetaminat shkaktojnë vetëm varësi fizike, e jo edhe psikike, përdorimi i gjatë lë pasoja si në shëndetin fizik, ashtu edhe në atë mendor.
Ulja e apetitit çon në humbje të peshës trupore, dhe në përfundim deri në anoreksi. Shfaqen gjithashtu probleme me gjumin, si dhe ndryshime të papritura në humor. Pastaj, ndodhin ngërçe dhe tension në muskuj, dhimbje në gjoks, dhimbje në bark, dhe të përziera.
Sistemi kardiovaskular dëmtohet nga amfetaminat, pasi hipertensioni dhe takikardia rrisin rrezikun e infarktit dhe goditjes në tru.
Veprimi i fuqishëm në sistemin nervor qendror shkakton vdekjen më të shpejtë të qelizave të trurit, prandaj rënia e përqendrimit dhe funksioneve njohëse janë shoqërues të besueshëm të varësisë.
Personat që abuzojnë me amfetaminat vuajnë gjithashtu nga depresioni dhe ankthi. Në disa raste, mund të zhvillohet edhe psikoza amfetaminike. Ose një çrregullim mendor që është i ngjashëm me shizofreninë paranoide dhe shfaqet përmes halucinacioneve vizuale, dëgjimore ose taktile dhe paranojës.
Duke pasur parasysh problemet që sjell varësia nga amfetaminat, mos e vononi trajtimin në spitalin për trajtimin e varësisë MedTim, ku me ndihmën e një ekipi të shkëlqyer specialistësh dhe metodave inovative të trajtimit do të mund të përballeni me varësinë dhe të ktheni në anën më të bukur të jetës.
